The governance of the Atlantic ports (XIVth-XXIth centuries)

Policies and economic dynamics

8SEPTEMBER - 10SEPTEMBER 2014
Lisbon
Symposium

Coord.: Amélia POLÓNIA (Universidade do Porto), Ana PRATA (Universidade Nova de Lisboa), André FERNANDES (Universidade Nova de Lisboa), João FIGUEIRA DE SOUSA (Universidade Nova de Lisboa), Maria Fernanda ROLLO (Universidade Nova de Lisboa), Marta GARCÍA GARRALÓN (Universidad Nacional de Educación a Distancia)
Org.: Universidade Nova de Lisboa, “La Gobernanza de los puertos Atlánticos. Siglos XIV-XXI” International Research Group, École des hautes études hispaniques et ibériques (Casa de Velázquez)
Coll.: Porto de Lisboa, Fundação Ciência e Tecnologia

Venue location:
Gare Marítima Rocha Conde d'Óbidos
Port of Lisbon
Cais da Rocha, Alcântara
Lisbon - Portugal

Presentation

Ports and port cities have stood out over time as important categories of historical analysis. The study of port systems and the internal dynamics of European ports, side by side with navigation circuits and international commerce has generated a vast literature.

In the contexts of the first and the second globalization processes it is essential to develop crossing studies to place ports within globally articulated networks. The relationships between European, African and American Atlantic seaports are fundamental to the understanding of overall dynamics related to the economy, population, policy and culture.

A wide European historiography confirms the importance of the seaport spaces and dynamics. This tends to be reinforced with innovative contributions, focused for the last decades upon port systems analysis. They stress the existence of intercontinental traffic networks that unite ports in an active trade system. This point of view based on a theoretical and functional conception of the existence of hierarchies and seaport complementarities
– defined and redefined in articulations with particular conjunctures – has resulted in renowned historiographical productions. Inter-port communications axes, the portuary networks and the interactions between ports had also been taken into account. This approach is up to be applied to analyses that go from medieval period to today’s containerization.

Ports themselves are seen as economic and logistic enterprises that require the mobilization of industries and economic activities. Their impact reaches far beyond the port cities and the surrounding areas. Through institutionalized policies and regulated and formal activities, but also through informal networks and activities, seaports become the epicenter of leading economic dynamics: industry, commerce, services, finances, naval logistics, and maritime transport, are just some of the areas that boost research around port areas.

Because ports are platforms of articulation with extended hinterlands and forelands and because their economy requires manpower and labor force, it is important that this strictly economical dimension should be linked with the agents and with the human networks that sustained them. Transcontinental
emigration circuits, emigrants transportation, slave trade and forced labor, legal and illegal migrations, as well as migration policies and their local implementation are also topics that will be debated in this meeting, allowing us to connect the economic dynamism of seaports with its social and political agents.

Program

8th SEPTEMBER 2014

9h-10h

Reception & Registration

Opening Remarks from the Scientific Committee

10h-13h

EUROPEAN PORTS 1

Gérard LE BOUEDEC
Université de Bretagne-Sud
Les Trajectoires Portuaires en Bretagne du XVéme au XXéme siécle

Guy SAUPIN
Université de Nantes
L’impact de la proto-mondialisation sur la hiérarchie portuaire. Une comparaison entre l’Espagne la France et le Royaume-Uni de Grande Bretagne, vers 1600 – vers 1850

Bernard MICHON
Université de Nantes
Les « Aires Portuaires » françaises au XVIIIéme siècle, approche comparative

Discussion

EUROPEAN PORTS 2

Michael LIMBERGER
Universiteit Gent
From Calicut to Cracovia. Trade and Trading Networks in Antwerp. Around 1500

Luis María BILBAO
and Ramón LANZA GARCIA
Universidad Autónoma de Madrid
Bilbao en el comércio español de mediados del siglo XVI

Juan GELABERT
Universidad de Cantabria
Inglaterra, las Provincias Unidas y los mercados ibéricos (1585-1609)

Discussion

15h-17h30

EUROPEAN PORTS 3

Ofelia REY CASTELAO
Universidade de Santiago de Compostela
La superposición Jurisdicional en los puertos de Galícia en el tránsito de la Edad Moderna a la Contemporánea

Amândio BARROS
Universidade do Porto
A fortuna de um porto atlântico: Porto, Brasil e as Américas no século XVI

EUROPEAN PORTS 4


Sara PINTO
Universidade do Porto
Servir e conectar espaços económicos: o lugar dos portos numa rede de negócios no século XVI

António DE ABREU XAVIER
Universidad Central de Venezuela
O 101: O porto de Lisboa aberto à América. 1827

Discussion

9th SEPTEMBER 2014

10h-13h

ISLAND PORTS

José Damião RODRIGUES
Universidade dos Açores
Ponta Delgada (São Miguel, Açores): cidade portuária e agrotown

Catarina GARCIA
Universidade dos Açores
Angra e Funchal, dois portos atlânticos no contexto do império marítimo português. Análise comparativa sobre dinâmicas e estruturas

Sérgio REZENDES
Universidade Nova de Lisboa
Dinâmicas históricas no centro geo-estratégico do Atlântico-Norte: a defesa dos portos açorianos

Discussion

BRAZILIAN AND LATIN AMERICAN PORTS 1

Thiago MANTUANO
and Cézar HONORATO
Universidade Federal Fluminense (Brasil)
A Economia da Região Portuária do Rio de Janeiro (1870-1900)

Laila BRICHTA
Universidade Estadual de Santa Cruz
O Porto Fluvial de Ilhéus entre 1920 e 1942: assoreamento, economia e política

Flávio GONÇALVES DOS SANTOS
Universidade Estadual de Santa Cruz
Baía do Pontal - Ilhéus: o porto, a legislação e a administração - 1911/1942

Discussion

15h-18h30

BRAZILIAN AND LATIN AMERICAN PORTS 2

Ângela DOMINGUES
Instituto de Investigação Científica Tropical
Contactos nas periferias imperiais. Salvador na Literatura de viagens de setecentos

Catalina BANKO
Universidad Central de Venezuela
La Dinâmica del comércio exterior Venezolano (siglo XIX)

Discussion

BRAZILIAN AND LATIN AMERICAN PORTS 3

Nora SIEGRIST
Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas (CONICET, Buenos Aires)
Puertos, barcos y sus conexiones. Consanguinidad y parentesco político en el ámbito de sus propietarios. Cádiz-Buenos Aires y el litoral mesopotámico: siglos XVIII-XIX

Miguel Ángel DE MARCO
Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas (CONICET, Buenos Aires)
La "Ciudad Puerto" como fundamento identitario de los actores del desarrollo institucional y económico regional frente las grandes crisis internacionales. El caso de Rosario (Argentina)

Discussion

Plenary Session La Governanza de los Puertos Atlanticos

10th SEPTEMBER 2014

10h-13h

MIGRATIONS AND PORT LABOUR

Torsten FEYS
Universiteit Gent
The Dual Role of Port Cities as Hubs for Global Migration and Bastons of Migration Control. New York versus San Francisco. 1870s-1920s

Yvette SANTOS
Universidade Nova de Lisboa
Portos e emigração transatlântica: a gestão adminstrativa das saídas pela Junta Nacional de Emigração no pós-II Guerra Mundial

Daniel CASTILLO HIDALGO
and Miguel SUÁREZ BOSA
Universidad de las Palmas de Gran Canarias
The Evolution of Port Labour in Las Palmas during the "Container Age", 1960-2007

Discussion

PORT POLICIES AND STRATEGIES

Ana PRATA
Universidade Nova de Lisboa
Quanto custaram os portos portugueses? O investimento público no sector portuário entre 1910 e 1930

António Carlos ALMEIDA
Universidade Nova de Lisboa
O porto de Sines: da ideia abstracta à exploração do terminal petroleiro

Margarida SCHIAPPA
Universidade Nova de Lisboa
A Plataforma E80 e o programa Marco Polo. Objectivo europeu de introdução da intermodalidade

15h-16h30

PORTS’ NEW ECONOMIC USES AND ROLES

André FERNANDES
and José PICAS DO VALE
Universidade Nova de Lisboa
Estratégias de Valorização do Património Portuário: considerações sobre o caso do Porto de Lisboa

Rosana LOPES
Universidade Estadual de Santa Cruz
A Carpintaria Naval como um bem cultural de Cajaíba, Camamu – Bahia

Discussion

Closing Remarks from the Scientific Committee

PODCASTS
01/03/2022 - Espagnol